آیه 45 سوره آل عمران

از دانشنامه‌ی اسلامی

إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ

[3–45] (مشاهده آیه در سوره)


<<44 آیه 45 سوره آل عمران 46>>
سوره :سوره آل عمران (3)
جزء :3
نزول :مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

چون فرشتگان مریم را گفتند که خدا تو را به کلمه خود بشارت می‌دهد که نامش مسیح (عیسی) پسر مریم است، که در دنیا و آخرت آبرومند و از مقرّبان (درگاه خدا) است.

[یاد کنید] زمانی که فرشتگان گفتند: ای مریم! یقیناً خدا تو را به کلمه ای از سوی خود که نامش مسیح عیسی بن مریم است مژده می دهد که در دنیا و آخرت دارای مقبولیّت و آبرومندی و از مقربّان است.

[ياد كن‌] هنگامى [را] كه فرشتگان گفتند: «اى مريم، خداوند تو را به كلمه‌اى از جانب خود، كه نامش مسيح، عيسى‌بن‌مريم است مژده مى‌دهد، در حالى كه [او] در دنيا و آخرت آبرومند و از مقربان [درگاه خدا] است.»

فرشتگان گفتند: اى مريم، خدا تو را به كلمه خود بشارت مى‌دهد؛ نام او مسيح، عيسى پسر مريم است، در دنيا و آخرت آبرومند و از مقرّبان است.

(به یاد آورید) هنگامی را که فرشتگان گفتند: «ای مریم! خداوند تو را به کلمه‌ای [= وجود باعظمتی‌] از طرف خودش بشارت می‌دهد که نامش «مسیح، عیسی پسر مریم» است؛ در حالی که در این جهان و جهان دیگر، صاحب شخصیّت خواهد بود؛ و از مقرّبان (الهی) است.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

When the angels said, ‘O Mary, Allah gives you the good news of a Word from Him whose name is Messiah, Jesus son of Mary, distinguished in the world and the Hereafter and one of those brought near [to Allah].

When the angels said: O Marium, surely Allah gives you good news with a Word from Him (of one) whose name is the '. Messiah, Isa son of Marium, worthy of regard in this world and the hereafter and of those who are made near (to Allah).

(And remember) when the angels said: O Mary! Lo! Allah giveth thee glad tidings of a word from him, whose name is the Messiah, Jesus, son of Mary, illustrious in the world and the Hereafter, and one of those brought near (unto Allah).

Behold! the angels said: "O Mary! Allah giveth thee glad tidings of a Word from Him: his name will be Christ Jesus, the son of Mary, held in honour in this world and the Hereafter and of (the company of) those nearest to Allah;

معانی کلمات آیه

المسيح: مبارك. لقب عيسى عليه السّلام. آن در عبرانى مشيحا بمعنى مبارك است (كشاف).

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


«45» إِذْ قالَتِ الْمَلائِكَةُ يا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهاً فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ‌

(بياد آور) آنگاه كه فرشتگان گفتند: اى مريم! همانا خداوند تو را به كلمه و نشانه‌اى از سوى خويش به نام مسيح، عيسى پسر مريم، بشارت مى‌دهد.

او كه در دنيا و آخرت آبرومند و از مقرّبان است.

نکته ها

در قرآن، از حضرت عيسى به «كلمة» ياد شده است كه در فرهنگ قرآن، به معناى «مخلوق» مى‌باشد. نظير آيه‌ى 109 سوره كهف كه مى‌فرمايد: «قُلْ لَوْ كانَ الْبَحْرُ مِداداً لِكَلِماتِ رَبِّي لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ كَلِماتُ رَبِّي» اگر درياها براى نوشتن كلمات الهى مُركّب شوند، درياها تمام مى‌شوند، ولى كلمات الهى به پايان نمى‌رسد.

وصف‌ «وَجِيهاً فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ» در قرآن تنها براى حضرت عيسى عليه السلام آمده و در مورد شخص ديگرى اين صفت گفته نشده است.

پیام ها

1- گاهى مقام زن بدانجا مى‌رسد كه خداوند از طريق فرشتگان با وى سخن مى‌گويد. «إِذْ قالَتِ الْمَلائِكَةُ يا مَرْيَمُ»

2- فرزند، نعمت است. «يبشّرك»

جلد 1 - صفحه 514

3- عيسى فرزند خدا نيست، مخلوق خداست، ولى مخلوقى بس بزرگ و ناشناخته. «بِكَلِمَةٍ مِنْهُ» ( «كلمة» به صورت نكره آمده كه رمز عظمت و ناشناختگى است.)

4- خداوند براى اولياى خود قبل از تولّدشان نامگذارى مى‌كند. «اسْمُهُ الْمَسِيحُ»

5- كسى كه از انسان متولّد و دوران جنينى را طى كرده است، چگونه مى‌تواند فرزند خدا باشد؟ «عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ»

6- وجاهت دنيوى نيز يك ارزش است وكسب آن مانعى ندارد. «وَجِيهاً فِي الدُّنْيا»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



إِذْ قالَتِ الْمَلائِكَةُ يا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهاً فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ (45)

إِذْ قالَتِ الْمَلائِكَةُ: ياد بياور و منتهى شود علم تو اى پيغمبر، يا اى مخاطب، زمانى را كه گفتند ملائكه، يعنى جبرئيل كه از جنس ملائكه بود گفت: يا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ‌: اى مريم بدرستى كه خداى تعالى بشارت مى‌دهد تو را، بِكَلِمَةٍ مِنْهُ‌: به كلمه صادره از جانب او كه اشاره به كلمه «كن» كه كاشف است از اراده ازليه الهيه. گرچه ايجاد همه اشياء، مربوط به اراده حق است، لكن در حضرت عيسى عليه السّلام چون حدوث او بدون پدر بوده، لذا اضافه او به كلمه اتم و اكمل باشد. «سيد رضى» رضوان الله عليه در كتاب «حقايق التأويل» چند وجه ذكر و بعد فرموده: اقواى وجوه آنكه «كلمه» وعده الهى است، سوره برائة: وَ جَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلى‌ وَ كَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيا. «2» يا تسميه او به كلمه، به جهت آنكه هدايت نمود مردم را به كلام الهى كه انجيل باشد. يا به اعتبار آنكه در مهد تكلم نموده.

اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ‌: نام آن كلمه، مسيح لقب او، و عيسى اسم او باشد. مفسرين را در آن اقوالى است: 1- مسيح از القاب مشرفه، و اصل آن به زبان سريانى مشيح، يعنى مبارك، و عيسى معرّب ايشوع. 2- مشتق از مسح كه ممسوح بود به بركت. 3- به اعتبار آنكه سياحت زمين‌

«1» بحار الانوار، جلد 12، صفحه 122، حديث اوّل‌

«2» سوره توبه، آيه 40

تفسير اثنا عشرى، ج‌2، ص: 101

مى‌كرد و در يكجا اقامت نمى‌نمود. 4- به سبب آنكه چون مسح كور و پيس مى‌نمود، شفا مى‌يافت. 5- مولود مبارك.

وَجِيهاً فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ: در حالى كه آن عيسى با جاه و شرافت باشد در دنيا به طاعت و نبوت، و در آخرت به شفاعت. وَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ‌: و از نزديكان درگاه الهى است به كرامت. نزد بعضى مراد «وجيه» يعنى رفيع از تفريط يهود و افراط نصارى و از مقربان درگاه احديت در هر دو جهان مى‌باشد.

«زمخشرى» گفته: وجاهت در دنيا، نبوت و تقدم بر مردم؛ و در آخرت، شفاعت و علوّ درجه در جنت؛ و مراد از مقرّبين، رفع او به آسمان و مصاحبت با ملائكه باشد.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


إِذْ قالَتِ الْمَلائِكَةُ يا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهاً فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ (45)

جلد 1 صفحه 416

ترجمه

هنگاميكه گفتند ملائكه اى مريم همانا خدا بشارت ميدهد تو را به كلمه از خود كه نام او است مسيح عيسى پسر مريم كه صاحب جاه در دنيا و آخرت و از مقربان است..

تفسير

ظرف متعلق است بعامل مقدر كه اذكر باشد و لقب حضرت عيسى كلمة اللّه است بمناسبت آن كه به كلمه كن وجوديه از روح خداوند بدون پدر بوجود آمده و نام آن كلمه مسيح است كه گفته‌اند معرب مشيح است كه در عبرى بمعنى مبارك است و بنظر حقير مسيح است براى آنكه هر چه را مسح كند بكمال لايق خود ميرساند شايد با همان كلمه و روح احياء اموات مينمود و شفاى امراض ميداد باذن خداوند و تذكير ضمير بمناسبت معنى است و مؤيد اين معنى آن است كه خداوند فرمود اسمه المسيح يعنى علامت آن كلمه مسيح است كه بهر چه برسد كارگر است زنده مى‌كند و شفا ميدهد و الا معلوم است مسيح لقب حضرت عيسى است و نام آن حضرت عيسى است كه گفته‌اند معرب ايشوع است و كنيه آن حضرت ابن مريم است اگرچه گفته‌اند اسم در اينجا بر حاكى از شخص اطلاق شده و تقديم لقب براى تعظيم است مانند آن كه ما مى‌گوئيم يا مصطفى محمد يا مرتضى على ولى لطف كلام در نظريه مذكوره است و در اين آيه جمع بين اسم و لقب و كنيه آنحضرت و منشا لقب كه آن هم لقب ديگرى است شده براى مزيد بصيرت و اهتمام بشأن آنحضرت و تأكيد شده است اين معنى بدو صفت كه يكى وجاهت و جاه آنحضرت است چنانچه قمى نقل نموده در دنيا به نبوت و رياست و در آخرت بشفاعت و علو مرتبت و ديگر قرب آنحضرت است در باره‌گاه احديت به اين كه بآسمان رفته و با ملائكه هم صحبت شده و در اعلى عليين جاى گرفته است.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


إِذ قالَت‌ِ المَلائِكَةُ يا مَريَم‌ُ إِن‌َّ اللّه‌َ يُبَشِّرُك‌ِ بِكَلِمَةٍ مِنه‌ُ اسمُه‌ُ المَسِيح‌ُ عِيسَي‌ ابن‌ُ مَريَم‌َ وَجِيهاً فِي‌ الدُّنيا وَ الآخِرَةِ وَ مِن‌َ المُقَرَّبِين‌َ (45)

زماني‌ ‌که‌ ملائكه‌ گفتند اي‌ مريم‌ خداوند تو ‌را‌ بشارت‌ ميدهد بكلمه‌ ‌از‌ ‌خود‌ ‌که‌ نامش‌ مسيح‌ ‌است‌ عيسي‌ پسر مريم‌ ‌که‌ آبرومند ‌است‌ ‌در‌ دنيا و آخرت‌ و ‌از‌ مقرّبين‌ درگاه‌ اله‌ ‌است‌.

إِذ قالَت‌ِ المَلائِكَةُ بشارت‌ ديگري‌ ‌است‌ ‌براي‌ مريم‌ ‌پس‌ ‌از‌ بشارت‌ اولي‌ ‌که‌

جلد 3 - صفحه 199

إِن‌َّ اللّه‌َ اصطَفاك‌ِ الايه‌ ‌باشد‌.

يا مَريَم‌ُ إِن‌َّ اللّه‌َ يُبَشِّرُك‌ِ ‌اينکه‌ بشارت‌ ‌از‌ جانب‌ ‌خدا‌ ‌است‌ و فوق‌ بشارت‌ اولي‌ ‌که‌ يك‌ همچه‌ فرزندي‌ خداوند باو عنايت‌ فرمايد.

بِكَلِمَةٍ مِنه‌ُ كلمه‌ عبارت‌ ‌از‌ لفظي‌ ‌است‌ ‌که‌ دلالت‌ ‌بر‌ معني‌ كند و تمام‌ ممكنات‌ دلالت‌ ‌بر‌ وجود واجب‌ و ‌بر‌ علم‌ و قدرت‌ و حكمت‌ ‌او‌ دارند لكن‌ دلالت‌ انسان‌ اتم‌ّ ‌از‌ ساير مخلوقات‌ ‌است‌ و ‌در‌ افراد بشر انبياء دلالة ‌آنها‌ ‌بر‌ شئون‌ الهي‌ بيشتر ‌است‌ و ‌در‌ ميان‌ انبياء ‌عليه‌ السّلام‌ وجود مقدّس‌ نبوي‌ صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و آله‌ و سلّم‌ و اوصياء ‌او‌ ‌عليهم‌ ‌السلام‌ دلالتشان‌ اتم‌ّ ‌است‌. مرحوم‌ مجلسي‌ ‌عليه‌ الرحمة ‌در‌ جلد هفتم‌ بحار يك‌ باب‌ عنوان‌ دارد (باب‌ انّهم‌ ‌عليهم‌ ‌السلام‌ كلمات‌ اللّه‌) و ‌در‌ جلد نهم‌ (ان‌ّ عليّا ‌عليه‌ السّلام‌ كلمة اللّه‌) و عيسي‌ ‌عليه‌ السّلام‌ كلمة اللّه‌ ‌است‌ چون‌ وجود عيسي‌ ‌بر‌ خلاف‌ عادت‌ ‌بود‌ و معجزات‌ باهرات‌ ‌او‌ ‌از‌ تكلّم‌ ‌در‌ مهد و احياء موتي‌ و ابراء اكمه‌ و ابرص‌ و ‌غير‌ ‌آنها‌ و رفتن‌ بآسمان‌ تمام‌ دلالت‌ تامّه‌ دارد ‌بر‌ شئونات‌ ربوبي‌، و لفظ ‌منه‌ ‌يعني‌ ‌از‌ جانب‌ خداوند افاضه‌ ‌شده‌.

اسمُه‌ُ المَسِيح‌ُ عِيسَي‌ ابن‌ُ مَريَم‌َ اسم‌ عيسي‌، لقب‌ مسيح‌ و ‌در‌ وجه‌ تسميه‌ عيسي‌ بمسيح‌ وجوه‌ زيادي‌ گفتند ‌که‌ مسح‌ سر ايتام‌ مينمود تلطّفا ‌ يا ‌ ‌هر‌ صاحب‌ آفتي‌ ‌را‌ مسح‌ مينمود شفا مي‌يافت‌، ‌ يا ‌ بمعني‌ صديق‌ بلغه‌ عبراني‌ ‌است‌ ماشيحا بوده‌ ‌در‌ عربي‌ مسيح‌ گفتند، ‌ يا ‌ ‌از‌ ماده‌ سبح‌ ‌است‌ بمعني‌ سير ‌در‌ ارض‌، ‌ يا ‌ فعيل‌ بمعني‌ مفعولي‌ بمعني‌ ممسوح‌ ‌است‌ بروغن‌ و ‌غير‌ اينها و چون‌ تمام‌ تفسير برأي‌ ‌است‌ اعتبار ندارد.

وَجِيهاً فِي‌ الدُّنيا وَ الآخِرَةِ نزد خداوند آبرومند ‌است‌ نزد انبياء مقام‌ منبع‌ دارد اولو العزم‌ ‌است‌، و ‌از‌ امتيازات‌ خاصّه‌ مسيح‌ اينست‌ ‌که‌ خداوند ‌او‌ ‌را‌ حفظ فرمود ‌در‌ آسمانها و هست‌ ‌تا‌ زمان‌ ظهور حضرت‌ مهدي‌ عجّل‌ اللّه‌ ‌تعالي‌ فرجه‌ نزول‌ ميكند و مقام‌ وزارت‌ ‌در‌ خدمتش‌ پيدا ميكند و سفياني‌ ‌در‌ صخره‌ بيت‌ المقدّس‌ بدست‌ ‌او‌ بدرك‌ واصل‌ ميشود و ‌با‌ حضرت‌ مهدي‌ (عج‌) نماز ميگذارد و همين‌ سبب‌ ميشود ‌که‌ نصاري‌

جلد 3 - صفحه 200

زودتر ‌از‌ ساير كفّار بشرف‌ اسلام‌ مشرف‌ ميشوند.

وَ مِن‌َ المُقَرَّبِين‌َ قرب‌ و منزلة ‌او‌ ‌در‌ پيشگاه‌ احديّت‌ بسيار ‌است‌.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 45)- از این آیه به بعد به بخش دیگری از زندگی مریم یعنی جریان

ج1، ص284

تولد فرزندش حضرت مسیح (ع) می‌پردازد، نخست می‌فرماید: «به یاد آور: هنگامی را که فرشتگان گفتند: ای مریم! خداوند تو را به کلمه‌ای (وجود با عظمتی) از سوی خودش بشارت می‌دهد که نامش مسیح، عیسی (ع) پسر مریم است» (إِذْ قالَتِ الْمَلائِکَةُ یا مَرْیَمُ إِنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُکِ بِکَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ).

«در حالی که هم در این جهان و هم در جهان دیگر، آبرومند و با شخصیت و از مقربان (درگاه خدا) خواهد بود» (وَجِیهاً فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع